Wielkanocny koszyczek. Co i dlaczego?
- Utworzono: sobota, 23, marzec 2013 11:52
Baranek.
Symbol Chrystusa.. Nawiązuje do całej tradycji Izraela, w której składano Bogu baranka w ofierze przebłagalnej. Ofiara zawsze jest wyrazem składanego Bogu kultu. Stary Testament przewidywał składanie ofiar z wielu zwierząt, ale też z płodów ziemi. Jedne były całopalne, inne palono tylko częściowo. Różny też był ich sens – jedne wyrażały uwielbienie, dziękczynienie, przebłaganie za grzechy. Prorocy Starego Testamentu używali symbolu baranka w zapowiedziach Chrystusa i Jego zbawczej ofiary. Znaczenie ma też analogia do „jakości” baranka składanego Bogu – w ofierze izraelskiej miał on być bez skazy, w ofierze Nowego Testamentu jest nim Ten, który był bez grzechu, zatem bez zmazy – sam Boży Syn. Dlatego ofiara tego Baranka jest jedynym i ostatecznym sposobem pojednania człowieka z Bogiem. Baranek symbolizuje łagodność, pokój, niewinność. Stąd święcimy dzisiaj wszelkiego rodzaju mięso. „Jak baranek na rzeź prowadzony (…) tak On nie otworzył ust swoich.” /z Ks. Izajasza/
Sól
„Każdy dar należący do ofiary pokarmowej ma być posolony. Niech nie brakuje soli przymierza Boga twego przy żadnej ofierze pokarmowej.” /z Ks. Kapłańskiej/ Sól przyprawia i konserwuje, zachowuje potrawę, jest nieodłącznym składnikiem pożywienia, bez niej wszystko traci smak. Była nieodłącznym elementem izraelskiej ofiary, która miała być doskonała. Więc niczego nie mogło jej brakować. Stała się też symbolem przymierza Boga ze swym ludem. Sól przypomina, że nie wolno nam pozostać obojętnymi i biernymi wobec wydarzeń paschalnych. „Wy jesteście solą dla ziemi.” /z Ewangelii św. Marka/
Chleb
„Przez siedem dni spożywać będziecie chleb wielkanocny.” /z Ks. Wyjścia/ Bez wątpienia podstawowym pożywieniem człowieka jest chleb. Chleb, za którym kryje się jego praca, codzienna troska o swój byt, zapowiedziana przez Boga już w raju, gdy człowiek sam się skazał na trud życia. Każdego roku, w noc Paschalną, a więc w czasie największego święta, Izraelici spożywali oprócz baranka niekwaszony chleb. Był to ziemski chleb, owoc ich pracy, spożywany na cześć Pana. Izraelici wędrujący przez pustynię otrzymali dowód Bożej opieki – zostali nakarmieni chlebem z nieba – manną. Bóg postanowił wybrać najprostszy symbol, by ukazać fundamentalne jego znaczenie. Chleb odsyła nas zatem w stronę Eucharystii, gdzie nabrał wyjątkowego znaczenia – pod jego postacią ukrył się sam Bóg. „Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki” /z Ewangelii św. Jana/
Jajko
A tu trochę inaczej. Sama Biblia o tym nie mówi, ale we wszystkich kręgach kulturowych jajko jest symbolem życia. Np.; w starożytnej Persji obdarowywano się na wiosnę jajkami barwionymi na czerwono, później przejęli to Grecy i Rzymianie. Najstarszy ślad pisanki pochodzi z Asyrii, gdzie w jednym z grobowców sprzed 5 tys. lat znaleziono strusie jaja ozdobione wzorami. W praktyce żydowskiej jajko było ważnym elementem uczty, ofiarowano też jaja „w podarunku od Eliasza”. Ozdabianie jaj, - czyli znane nam pisanki z wielkanocnej święconki, pojawiło się później. Inne symbole z wielkanocnego koszyka Symbolika zaczerpnięta z Biblii to jedno. Nie może więc zabraknąć w koszyczku wędliny, chleba, soli, jajka, baranka, ciasta – nawiązującego do chleba. Ale także tradycja czerpie przecie z życia codziennego, z wierzeń ludowych, dawnych wyobrażeń. Dlatego „dorzucamy”:
Chrzan – przypominający gorycz i cierpkość Męki,
Masło – na ukojenie bólu Zbawiciela.
Człowiekowi żyjącemu w zgodzie z naturą także budząca się do życia przyroda w czasie Świąt Wielkanocnych dostarcza prostych porównań – dekorujemy stół żółtymi kwiatami, zielonym owsem, baziami. Częstym elementem koszyczków są też kurczęta – nawiązanie do jajka i jego symboliki – i zajączek. Ciekawa sprawa, ten ostatni nie ma właściwie konkretnego i jednoznacznego wytłumaczenia. Do Polski tradycja zajączków wielkanocnych dotarła z Niemiec. W starożytnych wierzeniach symbolizował płodność. Ale też czujność i czuwanie – żebyśmy nie przespali najważniejszego (?). Innym, najmniej znanym chyba symbolem Chrystusa Zmartwychwstałego był w ludowych wierzeniach bocian = powrót Chrystusa w chwale.
Asia
